THE BAD DAYS WILL END
ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ, LOCKDOWN, ΠΟΥΡΝΑΡΑ:
συλλογικές αντιστάσεις εν μέσω πανδημίας
1. Εισαγωγή
Ξεκινούμε με μια απλή διαπίστωση. Το lockdown εν ήταν κάποιου είδους τομή, ούτε στην κρατική διαχείριση του ιού, ούτε στη βιωμένη εμπειρία μας. Αν μη τι άλλο, κοιτώντας πίσω, μπορούμε σήμερα να διακρίνουμε τες πολιτικές διασυνδέσεις ανάμεσα στο lockdown, στο κλείσιμο των οδοφραγμάτων, στες περιπολίες στη Λευκωσία, στες αυταρχικές τζιαι εθνικιστικές τάσεις στην κοινωνία, στα μήντια τζιαι στην κυβέρνηση – αν τζιαι η αλήθκεια εν ότι η αμηχανία λλίο πριν τζιαι αμέσως μετά την ανακοίνωσηa του lockdown, εθόλωσε τούτες τες διασυνδέσεις. Μπορούμε επίσης να αναγνωρίσουμε συνέχειες μέσα στην καθημερινότητά μας, παρά το γεγονός ότι το lockdown φαντάζει, εκ πρώτης όψεως, σαν κάτι πρωτόγνωρο. Σε τούντο κείμενο λοιπόν κινούνται παράλληλα θκυο νήματα: ένα της πολιτικής ερμηνείας της συγκυρίας τζιαι ένα της συλλογικής εμπειρίας. Τα θκυο τούτα νήματα συγκλίνουν στους αγώνες που εγίναν τζιαι μέσα που το πρίσμα τούτων των αγώνων προσπαθούμε να χτίσουμε μια συλλογική, κριτική κατανόηση της περιόδου πριν, κατά τη διάρκεια τζιαι μετά το lockdown. Κοιτούμε τη δική μας, άμεση εμπειρία, όι σαν κάτι ιδιαίτερα ξεχωριστό, αλλά σαν κομμάτι της κοινωνικής κίνησης. Τα συναισθήματα, οι σκέψεις τζιαι οι πράξεις μας αντικατοπτρίζουν πραγματικότητες που μας ξεπερνούν, κάτι που είδαμε τζιαι στες αντιρατσιστικές διαδηλώσεις με το τέλος του lockdown. Εν σημαντικό να κοιτάξουμε τι επροηγήθηκε τζιείνων των διαδηλώσεων για να καταλάβουμε την απήχηση τζιαι τη δυναμική τους. Όπως είπαμε, αντιλαμβανούμαστε τούτην την περίοδο σαν κάτι ενιαίο, σαν μια ενιαία κρατική πολιτική, αλλά τζιαι σαν μια ενιαία προσπάθεια άρνησης τζιαι αγώνα. Τούντο κείμενο πραγματεύεται τούντην περίοδο τζιαι την εμπειρία των αγώνων. Επιπλέον, αντιλαμβάνεται τη σημασία των αγώνων, πέρα που τα ζητήματα τζιαι τα αιτήματα που ανέδειξαν, στην επίμονη κριτική που αντιφασιστική σκοπιά. Την κριτική τζιαι τη σκέψη στες οποίες προσπαθούμε να συμβάλουμε μέσα που τούτες τες σελίδες. Την κριτική τζιαι τη σκέψη οι οποίες, για μια σύντομη αλλά επίπονη στιγμή στα τέλη Μάρτη, επαγώσαν.
2. Σημειώσεις πάνω στο αυταρχικό κράτος
Συνεχίζουμε με μια απλή διαπίστωση. Το lockdown ήταν η δυναμική εμφάνιση ενός αυταρχικού κράτους με επικεφαλής τον δικηγόρο των πραξικοπηματιών του 1974. Το lockdown εξεκίνησε με μια πανηγυρική νίκη του φόβου. Τούτη η νίκη εσυνοδεύτηκε που μια οχύρωση στο άτομο (βλέπε ατομική ευθύνη, ατομική υπευθυνότητα, ατομικά μέτρα προστασίας) τζιαι τες οργανωμένες του εκφράσεις, δηλαδή την οικογένεια (η κύρια έκφραση στήριξης τζιαι βοήθειας στην καραντίνα) τζιαι το έθνος (η στοργική τζιαι συνάμα ασφυκτική αγκαλιά του ελληνοκυπριακού κράτους). Το lockdown εξεκίνησε όμως τζιαι με μια διπλή ήττα, μια ήττα με σημαντικές κοινωνικές τζιαι ταξικές προεκτάσεις. Που τη μια, ήταν η αδυναμία να κρατηθούν ανοιχτά τα οδοφράγματα, παρά τον πρώτο κοινό αγώνα ε/κ τζιαι τ/κ μετά που αρκετό τζιαιρό. Που την άλλη, ήταν η αδυναμία να υπερασπιστούμε, ως τάξη αλλά τζιαι ως χώρος, συλλογικές μορφές ζωής τζιαι σχεδόν οποιαδήποτε εναντίωση στον κρατικό αυταρχισμό που εσάρωσε την καθημερινή ζωή. Θυμούμαστε, για παράδειγμα, τα περίπου 30,000 άτομα που υπέγραψαν petition για αυστηρό lockdown που τες 21 Μάρτη τζιαι έπειτα. Εν παράξενα ειρωνικό, αφού εν κάτι συνηθισμένο στην πολιτική ζωή της Κύπρου, να υπάρχει ένα ζήτημα-αδιαμφισβήτητη προτεραιότητα. Να σημειωθεί λοιπόν ότι η αλλαγή του ζητήματος που το κυπριακό στον covid-19, ενώ είσσιεν ληφθεί η πολιτική απόφαση να κλείσουν τα οδοφράγματα, αποτελεί μια συμβολική αποτύπωση της διαδικασίας της διχοτόμησης.
Πριν να πούμε κάτι άλλο για το lockdown τζιαι τον κρατικό αυταρχισμό, να πούμε θκυο κουβέντες για το ίδιο το κράτος. Το κράτος ένεν κάποιου είδους μονολιθική οντότητα με πάγιες θέσεις τζιαι πάγιες στρατηγικές. Η μόνη σταθερά των δυτικών κρατών εν η προστασία του καπιταλιστικού μοντέλου παραγωγής, ενώ σε επιμέρους ζητήματα (βλέπε περιβαλλοντικά ή ζητήματα φύλου) η κατάσταση εν πολλά πιο ρευστή τζιαι οι διαφορές μεταξύ κρατών αρκετά ξεκάθαρες. Το κράτος λειτουργεί σαν το κόμμα των αφεντικών τζιαι κινείται ανάλογα με τες ανάγκες τζιαι τες διαθέσεις τους, ενώ επηρεάζεται τζιαι που τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς τους οποίους απορροφά τζιαι καταστέλλει. Για παράδειγμα, η εκλογή Χριστόφια το 2009 θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνδέεται με ελπίδες για τη λύση του κυπριακού, ελπίδες τόσο που κομμάθκια της κοινωνίας, όσο τζιαι του κεφαλαίου. Η εκλογή Αναστασιάδη, που την άλλη, προκύπτει που τον ηχηρό αντιδραστικό απόηχο της έκρηξης στο Μαρί με τες κινητοποιήσεις της δεξιάς τζιαι της ακροδεξιάς, αλλά τζιαι τες διαχρονικά απορριπτικές τάσεις του ελληνοκυπριακού κεφαλαίου.
Η αποτυχία της αριστεράς στην κυβέρνηση τζιαι η επαναφορά της εγχώριας δεξιάς στο προσκήνιο, σε κυβερνητικό τζιαι σε κοινωνικό επίπεδο, επιβεβαιώνουν θκυο πράματα χρήσιμα για τη συζήτηση δαμέ. Πρώτον: το κράτος ένεν μόνο ένας διοικητικός μηχανισμός αλλά ένα σύνολο κυβερνητικών, κοινωνικών τζιαι πολιτισμικών θεσμών. Στην Κύπρο, ας πούμε, η εκκλησία τζιαι οι σύνδεσμοι ξεφτίλ… μας συγχωρείτε, οι σύνδεσμοι αγωνιστών εν σάρκα που τη σάρκα του κράτους – όι κατανάγκη επειδή συμμετέχουν άμεσα στους μηχανισμούς του, αλλά επειδή η δραστηριότητά τους συμπληρώνει, διευκολύνει τζιαι επεκτείνει την κρατική εξουσία. Δεύτερον: παρά τη φαινομενική ή πιθανή ελαστικότητα στες θέσεις τζιαι τες κινήσεις του κράτους ανά πάσα στιγμή, όπως αναφέραμε προηγουμένως, το ελληνοκυπριακό κεφάλαιο τζιαι κατ’ επέκταση το ελληνοκυπριακό κράτος έχουν μακροχρόνιους στόχους, συμμάχους τζιαι εχθρούς που συνδέουνται με την προάσπιση των συμφερόντων τους. Τζιαι αν φαίνεται κάποτε ότι ούλλα αλλάζουν, εν για να μείνουν τα ίδια. Εκ πρώτης όψης, τα γεγονότα του 20ού αιώνα στην Κύπρο, με την αιματηρή νίκη των εθνικιστών τζιαι του κεφαλαίου απέναντι στη δικοινοτική εργατική τάξη, εδημιουργήσαν ένα στάτους κβο που καθιστά τες προοπτικές αγώνα δύσκολες.
3. Κρατικός αυταρχισμός & ΜΜΕ
Με βάση την οπτική που αναλύσαμε προηγουμένως, η θεαματική πυγμή που επέδειξε το κράτος, η επιβολή lockdown, το curfew τζιαι τα διατάγματα εν εππέσαν που τον ουρανό. Σχετίζουνται άμεσα με κάποιες συγκεκριμένες πτυχές της κίνησης τζιαι της δραστηριότητας του κράτους πριν το lockdown τζιαι τούτο φανερώνεται τζιαι σε επίπεδο φυσικών προσώπων. Ο Νουρής που υπόσχετουν μμαδίτες να μπουκκάρουν μέσσε σπίθκια με το έτσι θέλω, εν ο ίδιος Νουρής που στοχοποιεί μετανάστριες με τη νέα μεταναστευτική πολιτική, εν ο ίδιος Νουρής που έστελλε μπάτσους τζιαι στρατό να περιπολούν την εντός των τειχών Λευκωσία. Φτάννουμε στο συμπέρασμα ότι, παρά την κρατική δημαγωγία που μας πελεκά, οι αποφάσεις που παίρνουνται λόγω covid εν έχουν να κάμουν αποκλειστικά με τον covid. Συνδέουνται τζιαι με μια αναδιάρθρωση του καπιταλιστικού μοντέλου παραγωγής λόγω κρίσης, μια αναδιάρθρωση που γίνεται με όρους πανδημίας. Η αναδιάρθρωση για την οποία μιλούμε εν η αλλαγή παραδείγματος για τον καπιταλισμό, που την παγκόσμια κλίμακα τζιαι το ενδεχόμενο τέλος της νεοφιλελεύθερης αφήγησης, μέχρι το επίπεδο της καθημερινότητάς μας, το πώς δουλεύκουμε, το πώς καταναλώνουμε, το πώς κοινωνικοποιούμαστε. Η πειθάρχηση εν κομμάτι της προσαρμογής στες νέες συνθήκες. Στην Κύπρο η πειθάρχηση ήταν η κεντρική πτυχή της κρατικής διαχείρισης του αρχικού ξεσπάσματος της πανδημίας. Σε καμιά περίπτωση εν ανακαλύψαμε την τασσιηνόπιττα. Τούτα τα συμπεράσματα εν εύκολα, σίουρα, αλλά κάπως εκατάφερε το κράτος να πείσει ότι η αντίδρασή του στον ιό, με αυστηρά ελεγχόμενο lockdown τζιαι απαγόρευση κυκλοφορίας ήταν οριακά αυτονόητη. Ακόμα τζιαι αν σε άλλες χώρες υπήρξε μια ευρεία γκάμα κρατικών χειρισμών, το lockdown δαμέ εν γίνεται αντιληπτό ως πολιτική επιλογή του κράτους, όπως για παράδειγμα γίνεται με το κλείσιμο των οδοφραγμάτων.
Πώς εκατάφερε η κρατική δημαγωγία να χαράξει το lockdown στες συνειδήσεις ως τη μόνη πιθανή διαχείριση του ιού, ως αναγκαίο κακό; Εν ισχύει μόνο για το lockdown, αλλά τζιαι γενικότερα: η πραγματικότητα όπως την επαρουσίαζε το κράτος ήταν η μόνη πραγματικότητα, με μηδαμινή αμφισβήτηση, ακόμα τζιαι που ριζοσπαστικά εγχειρήματα, σύνολα τζιαι άτομα. Να υπενθυμίσουμε δαμέ τα αυτονόητα: εν υπάρχει σωστή ή λάθος κρατική πολιτική για μας. Ως αντιφασίστριες, ως κομμάτι της εργατικής τάξης, βλέπουμε την κρατική πολιτική στο σύνολό της να στρέφεται εναντίον μας, καθώς κύριο μέλημά της εν η διατήρηση των κυρίαρχων κοινωνικών σχέσεων. Τούντο διάστημα εβιώσαμε μια άνευ προηγουμένου σύμπλευση κράτους τζιαι ορισμένων ΜΜΕ, σε μια οργανωμένη εκστρατεία εκφοβισμού τζιαι πειθάρχησης. Εν μας ξαφνιάζει ιδιαίτερα, αφού κάτι παρόμοιο εσυνέβαινε που πριν. Το να αναλαμβάνει όμως το Sigma τζιαι ο Τσουρούλλης ρόλο κυβερνητικού εκπροσώπου για τον ιό, για το μεταναστευτικό αλλά τζιαι για τα σκάνδαλα με τα διαβατήρια, εν εντυπωσιακά απροκάλυπτο. Παράλληλα παρατηρούμε πως υπάρχουν κομμάθκια της ακροδεξιάς που εκφράζουνται τζιαι με το παραπάνω που το κράτος τζιαι που τα ΜΜΕ, ενώ στηρίζουν τες αποφάσεις τζιαι τα λόγια τους με πράξεις στον δρόμο. Εν χρειάζεται να σκεφτούμε αν εν η κότα ή το αυκό που ήρτεν πρώτο, αλλά εν ξεκάθαρο ότι οι διαδηλώσεις φασιστοχούλιγκαν υπέρ του κλεισίματος των οδοφραγμάτων, παν σσιέρι σσιέρι με την κρατική απόφαση τζιαι τη θεαματική της μεσολάβηση που τα ΜΜΕ. Με παρόμοιο τρόπο, οι συγκεντρώσεις παρακρατικών τραμπούκων στη Χλώρακα τζιαι την Αγλαντζιά ενάντια στην παρουσία μεταναστών, γίνουνται παράλληλα με το ξεδίπλωμα της νέας μεταναστευτικής πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών τζιαι τη στοχοποίηση των μεταναστριών στα κανάλια τζιαι τες εφημερίδες. Αν μη τι άλλο, η προπαγάνδα κράτους τζιαι ΜΜΕ εκατάφερεν τα λλίο υπερβολικά καλά… Οι μόνοι που αρθρώνουν οργανωμένο λόγο συγκεκριμένα ενάντια στη διαχείριση του ιού εν μια περίεργη μίξη εθνικιστών, συνωμοσιολόγων, 5g-ψεκασμένων που εδιαδηλώσαν σε Λευκωσία τζιαι Λεμεσό. Η συνωμοσιολογία βέβαια, πάλε τη δουλειά του κράτους κάμνει, δημιουργώντας μια τεχνητή πόλωση μεταξύ των κυβερνητικών επιλογών τζιαι της κρουσμένης αμφισβήτησής τους, με σοβαρές δόσεις αντισημιτισμού τζιαι ρατσισμού.
Πιστεύκουμε ότι ο άξονας κυβέρνησης-ΜΜΕ-ακδροδεξιάς μπορεί να συνδεθεί με τζιείνο που ονομάζουν κάποιοι «διαφθορά». Εμείς εννά το ονομάζαμε «πολιτική πρόσοδο» ή «κράτος της προσόδου». Τι σημαίνει πολιτική πρόσοδος; Εν η αναγνώριση πως το κράτος τζιαι οι διαφορετικές κυβερνήσεις που αναλαμβάνουν τα ηνία του, έσσιει σχέσεις με άλλα άτομα ή σύνολα, με οφέλη για ούλλα τα εμπλοκόμενα μέρη. Δηλαδή, υπάρχει μια ιεράρχηση συσχετισμών που αντιστοιχεί σε οικονομικά, νομικά τζιαι κοινωνικά ωφελήματα, αναλόγως της ιδιαίτερης σχέσης με το κράτος ή την εκάστοτε κυβέρνηση. Ένα απλό παράδειγμα εν οι μικρές πληρωμές του ΔΗΚΟ για ψήφο στο κόμμα τους. Ένα πιο τρανταχτό εν η διασφάλιση της εκκλησιαστικής εξουσίας, τα προνόμια των εκκλησιών εν μέσω πανδημίας, αλλά τζιαι ευρύτερα η διαχρονική, αμφίδρομη σχέση εκκλησίας-κράτους. Τούτη η πελατειακή σχέση με το κράτος εν βαθιά εμπεδωμένη στην αντίληψη των ελληνοκυπρίων σε βαθμό που περιγράφει το σύνολο των σχέσεων του κράτους με τον κοινωνικό σχηματισμό. Η «διαφθορά» που ακούμε λοιπόν, εν απλά εξόφθαλμες εκφράσεις της πολιτικής προσόδου. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του Χρύσανθου Τσουρούλλη. Ο Τσουρούλλης εν CEO του συγκροτήματος Διας τζιαι του Sigma. Ο Τσουρούλλης εν παντρεμένος με τη Γιολίτη, υπουργό δικαιοσύνης τζιαι πρώην δικηγόρο φοροδιαφυγής σε πλανητική κλίμακα. Ο Τσουρούλλης υπερασπίζεται με σθένος τη μεταναστευτική πολιτική του κράτους τζιαι την επερχόμενη σκλήρυνσή της, ενώ το κανάλι του έλαβε 1.3 εκ. ευρώ (για «αντιρατσιστική» μαγειρική εκπομπή!) μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών που ευρωπαϊκά ταμεία ασύλου τζιαι μετανάστευσης. Ο Τσουρούλλης υπερασπίζεται με σθένος το ξέπλυμα χρήματος τζιαι το εμπόριο διαβατηρίων, υποστηρίζοντας ότι η κριτική εκ των έσω αποτελεί εθνική προδοσία. Επιπλέον, η γυναίκα του, ενώ ήταν αρχικά ενεργή ως δικηγόρος σε τούντες διαδικασίες, πλέον έλαβε προαγωγή τζιαι τολμούμε να πούμε ότι εν η αρχιεπιστάτριά τους ως υπουργός δικαιοσύνης. Συνεχίζοντας, μέσα που το ίδιο πρίσμα της πολιτικής προσόδου, μπορούμε να δούμε τη σχέση κράτους-ακροδεξιάς, με διαφορετικές εντάσεις τζιαι μεθόδους βέβαια. Η κυβέρνηση έκλεισεν όπως είπαμε τα οδοφράγματα, ικανοποιώντας τζιαι σε κάποιο βαθμό εξουδετερώνοντας την ακροδεξιά που είδε το διαχρονικό της αίτημα να γίνεται πραγματικότητα. Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση λαμβάνει τη νομιμοποίηση, τη στήριξη τζιαι πιθανότατα την ψήφο της ακροδεξιάς. Θεωρούμε ότι οι φιλίες του κράτους τζιαι ο τρόπος που εκφραστήκαν μέσα στην πανδημία, έχουν πολλά να μας πουν για το μέλλον. Παρατηρώντας μια ευρείας κλίμακας επιστροφή στη μορφή του έθνους κράτους, θωρούμε τζιαι δαμέ μια περιχαράκωση στα εθνικά σύνορα, στο εθνικό σώμα, στο εθνικό ιδεολόγημα. Το ελληνοκυπριακό κράτος επιλέγει να γίνει τούτη η επιστροφή με τους γνώριμους όρους της προσόδου, αννοίοντας την αγκαλιά του προς τη βαθιά δεξαμενή των ελληνόψυχων ρατσιστών, των συντηρητικών χριστιανών, των παρακρατικών ακροδεξιών. Το μήνυμα εν ξεκάθαρο: η συμπόρευση με τες επιλογές του κράτους έσσιει οφέλη. Που την άλλη, η εχθρικότητα απέναντί του εννα στοχοποιηθεί ως εσωτερική προδοσία τζιαι εννα τιμωρηθεί, όπως στην περίπτωση αντιφασιστριών διαδηλωτριών.
4. Ψυχισμός & κρατικά εγκεκριμένα συναισθήματα
Δαμέ θέλουμε να αναφερθούμε, μέσω συγκεκριμένων παραδειγμάτων, στον ψυχισμό, τα συναισθήματα δηλαδή που εβιώσαμε πριν, κατά τη διάρκεια τζιαι μετά το lockdown. Όπως αναφέραμε πριν, τούτα τα συναισθήματα εν θεωρούμε ότι εν διαχωρισμένα που τζιείνα του ευρύτερου κοινωνικού ιστού. Εβιώσαμε μια πληθώρα συναισθημάτων τζιαι καταστάσεων, συνδεδεμένων με τες αλλαγές στην καθημερινότητά μας. Τζιείνο που θέλουμε να σημειώσουμε αρχικά εν η κρατική τζιαι θεαματική μεσολάβηση των συναισθημάτων σε πρωτόγνωρο βαθμό. Για παράδειγμα, στην αρχή του lockdown εδημιουργήθηκε ένας ελεγχόμενος πανικός με τες συνεχείς αναφορές κυβέρνησης-ΜΜΕ σε απείθαρχους τζιαι άτακτους πολίτες που εν υπακούν στα μέτρα. Βέβαια, όποιος επερπάτησε στους δρόμους της πόλης τζιαι είσσιεν τα μμάθκια του ανοιχτά, εθώρεν μια πραγματικότητα εντελώς διαφορετική. Η πειθαρχία στες κρατικές εντολές ήταν συντριπτική, όπως τζιαι ο φόβος που την εσυνόδευε. Υπήρξαν, εννοείται, μικρές παραβιάσεις της απαγόρευσης κυκλοφορίας, αλλά σε μοριακό επίπεδο. Μια βόλτα με το μωρό στο πάρκο, μια συνάντηση στα πεταχτά στη γειτονιά. Ωστόσο εμείναν τζιαμέ, εν επιάσαν δημόσια διάσταση, ούτε υπήρξαν με κάποιον τρόπο οργανωμένες τζιαι συλλογικές διεκδικήσεις κατά τη διάρκεια του lockdown. Το κράτος για μια στιγμή εκατάφερε να ευθυγραμμίσει μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητάς μας με τον αυταρχισμό του. Σε αντίθεση με τούντην περίοδο, μέσα στο καλοτζιαίρι, ενώ το κράτος είσσιεν χαλαρώσει τα μέτρα, τζαι παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των κρουσμάτων ήταν σε παρόμοια επίπεδα με την αρχή του lockdown, εν έπαιζε σε καμία περίπτωση ο ίδιος φόβος. Προφανώς ο πανικός εν εταίρκαζε στες κρατικές μεθοδεύσεις ελέω τουριστικής σεζόν. Μιλώντας τζιαι με κόσμο που έφκαλε το lockdown σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες γίνεται πασιφανές ότι η συναισθηματική πραγματικότητα που εβιώσαμε στη νότια Κύπρο όι απλά εν ήταν καθολική, αλλά ήταν εντελώς τζιαι εντέχνως δημιουργημένη.
Θεωρούμε ότι το κλίμα που εδημιουργήθηκε τζιαι τα συναισθήματα που το ακολουθούσαν συνδέουνται άμεσα με τους αγώνες που εκδηλωθήκαν στη συνέχεια, τους τρόπους που εκφραστήκαν αλλά τζιαι την τελική έκβαση των στόχων τους. Είπαμεν το πολλές φορές, στην αρχή του lockdown ήταν διάχυτος ο φόβος, φορτηγά με φέρετρα στες ειδήσεις, επέθανε η μισή βόρεια Ιταλία τζιαι ούτω καθ’ εξής. Εν επροέκυψε ξαφνικά τούτος ο φόβος αφού εχτίζετουν για μέρες τζιαι βδομάδες. Αναλύσαμε ήδη πως συνέβαλαν τα ΜΜΕ σε τούτο. Πριν την ανακοίνωση του lockdown έπαιζε μια γενικότερη αμηχανία, μια αμηχανία που εκατάπιεν τον αγώνα για να ανοίξουν τα οδοφράγματα. Διλήμματα. Κάμνουμε εκδηλώσεις τζιαι διαδηλώσεις όπως πριν; Βρεθούμαστε με συγγενείς τζιαι φίλους πιο μεγάλους σε ηλικία ή με προβλήματα υγείας; Άλλωστε εν είμαστε ούτε εμείς υπεράνω της πραγματικότητας, συναισθηματικής τζιαι υλικής, που εδημιούργησε το κράτος. Η διαδήλωση για να ανοίξει το οδόφραγμα της Λήδρας στες 7 Μάρτη ήταν η τελευταία δημόσια εμφάνιση του αντιεξουσιαστικού χώρου, τζιαι όι μόνο, για αρκετό τζιαιρό. Ενώ επαίζαν διλήμματα για το πώς ανταποκρινούμαστε στην κατάσταση, ανακοινώνεται το lockdown τζιαι τα περιθώρια στενεύκουν ακόμα παραπάνω. Πάλε διλήμματα. Πώς τζιαι με ποιούς όρους αμφισβητούμε το lockdown; Αξίζει να φάμε προστίματα τζιαι καταστολή για ένα μοίρασμα; Σιγά σιγά η κυβέρνηση προχωρά με τα διατάγματα τζιαι όσο το συζητούμε τόσο φτάνουμε στο συμπέρασμα ότι η κατάσταση που βιώνουμε εν πραξικόπημα με πέπλο την προστασία της δημόσιας υγείας. Όπως προαναφέραμε, με τις μεθοδεύσεις κράτους-ΜΜΕ τζιαι με τη συνθήκη του lockdown τζιαι των μηνυμάτων, σιγά σιγά εδημιουργήθηκε μια ευρεία δυσαρέσκεια, χωρίς όμως να βρει κάποια οργανωμένη έκφραση, ενώ η μόνη κινηματική προσπάθεια προς τούντην κατεύθυνση απέτυχε οικτρά (βλ. σημείο 6). Η εξατομίκευση τζιαι ο κοινωνικός κανιβαλισμός υπερτερήσαν έναντι των συλλογικών διεκδικήσεων. Το έθνος των μυριάδων Εγώ ήταν η κυρίαρχη έκφραση του κοινωνικού σχηματισμού, χωρίς βέβαια να ξεχνούμε τες μικρές αλλά υπαρκτές εκφράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης τζιαι αλληλοβοήθειας μέσα στην καθημερινότητά μας. Βέβαια, η υπομονή εκέρδισε τζιαι με τα πολλά πολλά το lockdown ετέλειωσε. Τζιαι άφηκε ένα χρέος βαρεμάρας τζιαι θυμού. Καθόλου συμπτωματικά εξεπρόβαλλε μια μερίδα της κοινωνίας, που υπερασπίστηκε τες μετανάστριες εργάτριες, δημόσια τζιαι με αυτοπεποίθηση, συνδέοντας τον αγώνα τους μέστην Πουρνάρα με τους αγώνες ανά το παγκόσμιο, ενάντια στον ρατσισμό τζιαι την κρατική καταστολή. Τα διλήμματα που έφερεν η αμηχανία τζιαι η ολιγωρία μπροστά στην επέλαση του αυταρχικού κράτους απαντηθήκαν με σιουρκά. Όι μόνο που οργανωμένες αντιφασίστριες, αλλά τζιαι που κάποιες εκατοντάδες ατόμων που εδείξαν συγκινητική αποφασιστικότητα. Ναι, κάμνουμε διαδηλώσεις. Ναι, αμφισβητούμε τα μέτρα της κυβέρνησης με τους δικούς μας, συλλογικούς όρους. Ναι, αξίζει να φάμε προστίματα τζιαι καταστολή για να προχωρήσει τούτος ο αγώνας.
Για το μπερδεμένο νήμα του ψυχισμού εννά αναφερτούμε τζιαι πιο κάτω. Να σημειώσουμε κάτι δαμέ όμως. Τζιείνο που επροσπαθούσαν επιμελώς να χώσουν οι συναισθηματικοί εκβιασμοί κράτους τζιαι ΜΜΕ εν απλό τελικά. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης εν έκφραση του ταξικού ανταγωνισμού που τα αφεντικά τζιαι το κράτος τους. Εν μια προσπάθεια να αυτονομηθούν που τη δραστηριότητα των αντιπάλων τους, δηλαδή της εργατικής τάξης τζιαι γι’ αυτό ανανεώνεται διαρκώς. Όπως εφάνηκε που τες αντιρατσιστικές διαδηλώσεις με το τέλος του lockdown, όμως, ευτυχώς εν παίζουν μόνοι τους. Υπάρχει η πολιτική δυνατότητα να σταθούμε απέναντί τους. Υπάρχει όμως τζιαι η δυνατότητα να μας φάει αλλό μια προέλαση αυταρχισμού. Εν για τα μαθήματα των αρχικών αμηχανιών τζιαι των διαδηλώσεων που ακολουθήσαν, που θέλουμε να μιλήσουμε στη συνέχεια. Για τες αρνήσεις, τζιαι της παλιάς, τζιαι της νέας εποχής, που ούλλα αλλάζουν τζιαι ούλλα ίδια βρέθουνται απέναντί μας. Για τες κάποτε απελπισμένες τζιαι κάποτε ελπιδοφόρες προσπάθειες να αντισταθούμε στην επέλαση του κεφαλαίου, του κράτους, του έθνους. Για τες εκφράσεις της ατέρμονης, πεισματάρικης δουλειάς του γερο-τυφλοπόντικα της ιστορίας που σκάφκει τα λαγούμια του αθόρυβα.
5. Σκέψεις για το κλείσιμο των οδοφραγμάτων ή υπερβαίνοντας τους διαχωρισμούς πίσω που τες βαρέλες
Το μονομερές κλείσιμο των οδοφραγμάτων που το ελληνοκυπριακό κράτος, αρχικά σε τέσσερα σημεία συμπεριλαμβανομένου τζιαι της Λήδρας/Lokmaci, αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς. Το κλείσιμο ενεργοποίησε κάποια γλήορα τζιαι μαχητικά αντανακλαστικά μέσα στο κίνημα της επανένωσης, φανερώνοντας ταυτόχρονα τζιαι τες χρόνιες αδυναμίες που αντιμετωπίζει ως προς το να κινητοποιήσει μαζικά κόσμο αλλά τζιαι να επανανοηματοδοτήσει τον κοινωνικό του ρόλο μέσα σε συνθήκες εδραίωσης τζιαι κανονικοποίησης της διχοτόμησης. Εν μέρει, τούτο αποτυπώνεται στο ότι ο μέσος όρος ηλικίας των συμμετεχόντων στες δικοινοτικές συγκεντρώσεις ήταν αρκετά ψηλός. Η ενεργοποίηση τούτων των αντανακλαστικών άνοιξε τον δρόμο για την οργάνωση θκυο δυναμικών συγκεντρώσεων στο συμβολικό σημείο της Λήδρας/Lokmaci, ενός σημείου που άνοιξε το 2008 μετά που κινητοποιήσεις τζιαι που τες θκυο πλευρές της πράσινης γραμμής. Η πρώτη που τες συγκεντρώσεις ήταν ουσιαστικά η πρώτη εκδήλωση, συνδιοργανωμένη που δικοινοτική συνέλευση, που το καλοτζιαίρι του 2017. Αναμενόμενα, ούλλο το κρατικό τζιαι μιντιακό φασισταρκό έστησε θέαμα δαιμονοποίησης των διαδηλωτών τζιαι κλίμα πανικού τζιαι αποπροσανατολισμού στα πλαίσια του επερχόμενου lockdown. Επίσης, η αμήχανη κατάσταση πριν την ανακοίνωση του lockdown τζιαι η φύση του δικοινοτικού κινήματος σαν κάτι πολύμορφο τζιαι ετερογενές, εκάμαν το πολλά δύσκολο να συζητηθεί τζιαι να αμφισβητηθεί έμπρακτα η στρατηγική του κράτους για τον ιό. Όπως αναφέραμε τζιαι πριν, ο δρόμος προς το lockdown εκατάπιε τον αγώνα για να ανοίξουν τα οδοφράγματα. Το lockdown ειδωμένο μέσα που την εμπειρία του αγώνα για τα οδοφράγματα, εν η επιτυχημένη συνέχεια των μπάτσων τζιαι των στρατιωτών που επαραταχτήκαν απέναντι στους διαδηλωτές στη Λήδρας/Lokmaci. Τζιαμέ που ο μιλιταρισμός με υλικούς όρους τζιαι στρατιωτικό προσωπικό εν τα κατάφερε καλά, ο μιλιταρισμός με ιατρικό μανδύα επήεν τα περίφημα. Το κλείσιμο των σημείων διέλευσης τζιαι η πολιτική διαχείριση της κατάστασης ήταν στην ουσία μια πρόβα τζενεράλε για το show αυταρχισμού που στήνει η κυβέρνηση που τότε μέχρι σήμερα.
Η διάνοιξη των οδοφραγμάτων, παράγωγο των πολύχρονων τζιαι πεισματάρικων αγώνων προηγούμενων γενιών του δικοινοτικού κινήματος, ήταν η βασική απτή συνθήκη που επέτρεπε τη διεξαγωγή κοινών δράσεων τζιαι αγώνων μεταξύ των θκυο πλευρών, αλλά τζιαι τη διαμόρφωση κοινών χώρων τζιαι εμπειριών, ειδικόττερα στην εντός των τειχών Λευκωσία. Επομένως, το γεγονός ότι μέχρι σήμερα τα οδοφράγματα παραμένουν ουσιαστικά κλειστά (πέρα που έναν αριθμό ατόμων που μπορεί να περνά) τζιαι εν εκατορθώσαμε να πάμε να τα ανοίξουμε, αποτελεί μια που τες πιο μεγάλες νίκες των εθνικισμών τζιαι των θκυο πλευρών, τόσο σε συμβολικό όσο τζιαι σε υλικό επίπεδο, καθώς αναιρείται η δυνατότητα κοινών δράσεων τζιαι της οποιασδήποτε καθημερινής συμβίωσης. Η ήττα του δικοινοτικού κινήματος δηλαδή εκφράζεται τζιαι σαν χάσιμο μιας που τες πιο σημαντικές του παρακαταθήκες. Το ερώτημα που τίθεται επανειλημμένα τζιαι ακόμα πιο έντονα με το επιχειρούμενο οριστικό κλείσιμο των οδοφραγμάτων, εν με ποιούς τρόπους διαμορφώνουμε τους κοινούς αγώνες του παρόντος τζιαι του μέλλοντος. Η ομοσπονδιακή προοπτική φαίνεται να εθάφτηκε παντελώς. Η ΑΟΖοποίηση του κυπριακού στα πλαίσια του ανταγωνισμού των λεγόμενων μητέρων πατρίδων, αλλά τζιαι οι ακροβατισμοί του ελληνοκυπριακού κράτους φαντάζουν ταφόπλακα της λύσης του. Όπως είπε ένας σύντροφος πρόσφατα για την κατάσταση στο κυπριακό, έχουμε να διαχειριστούμε ένα πτώμα.
Σε τούντες συνθήκες υπάρχει η ανάγκη αναβίωσης του δικοινοτικού κινήματος, αλλά τζιαι μιας βαθύτερης επανανοηματοδότησης του δικοινοτισμού, ως έκφραση της ανυποχώρητα πλουραλιστικής κοινωνικής συνθήκης του κυπριακού χώρου. Καθώς είμαστε μπροστά στην ιστορική ήττα του αγώνα για την επανένωση, καθώς οι εθνικισμοί τζιαι νέοι φασισμοί εδραιώνονται στο νησί, η πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως αντιφασίστριες περνά μέσα που την (αν)οικοδόμηση ενός δικοινοτισμού που εννα μπορεί να υπερβεί τον διαφαινόμενο θάνατο της ομοσπονδιακής προοπτικής τζιαι της ήττας μιας ολόκληρης γενιάς. Τούτος ο δικοινοτισμός, πρέπει να ψάξει τα νήματα που εννα ενώσουν τες παλιές παρακαταθήκες με τες τζιαινούρκες γενιές, για να μπορεί να σηκώσει τους κοινούς αγώνες ε/κ, τ/κ τζιαι μεταναστών, στο πλαίσιο της βαρβαρότητας που εννα επιφέρει η διαπραγμάτευση της διχοτόμησης που τες ηγεσίες των θκυο πλευρών τζιαι τες κυβερνήσεις των μητέρων πατρίδων. Ξέρουμεν το καλά: η μόνη που μπορεί να τα βάλει με τους εθνικιστές τζιαι των θκυο πλευρών εν η εργατική τάξη τζιαι το αδυσώπητο ταξικό μίσος για τα σημάθκια που εχαράξαν πάνω της οι φασίστες τζιαι τα αφεντικά τους που τα μέσα του 20ου αιώνα τζιαι έπειτα. Η διαδικασία της εργατικής τάξης να αντιληφθεί τη δύναμή της, τες δυνατότητές της να αλλάξει την κατάσταση, περνά μέσα που την ενότητα με όσους παρουσιάζουνται ως εχθροί της, δηλαδή τους τ/κ τζιαι τες μετανάστριες, ενάντια στους πραγματικούς της εχθρούς. Τζιαι αν δεν έβρουμε μια πειστική απάντηση στο «τζιαι τωρά τι;» που μας βασανίζει, εννά συνεχίσουμε να θωρούμε τους τουρκοκύπριους τζιαι τες τουρκοκύπριες αποκλειστικά στο tinder & το grindr.
6. Η περίοδος της αμηχανίας: αλληλεγγύη εν καιρώ lockdown
Τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα τζιαι οι βαθιά ριζωμένες ανισότητες επροϋπήρχαν του covid, αλλά (όπως ήταν αναμενόμενο) τα αυταρχικά μέτρα της κυβέρνησης είχαν τζιαι έχουν τεράστιο αντίκτυπο στη δυνατότητα της εργατικής τάξης να αναπαραχθεί τζιαι να επιβιώσει οικονομικά μέσα σε τούτες τες πρωτόγνωρες συνθήκες. Το κόστος των ενοικίων (που ήταν ήδη στα ύψη), των ειδών πρώτης ανάγκης, του ίντερνετ, του νερού, όπως τζιαι ούλλων των άλλων καθημερινών εξόδων εν εμειώθηκε. Σσιλιάες όμως εχάσαν τη δουλειά τους, εμειωθήκαν οι ώρες τους ή επεριμέναν απεγνωσμένα ένα επίδομα να τους σώσει. Ένα επίδομα που για πολλές εν ήρτε ποτέ. Ως αποτέλεσμα, επιστρατεύτηκεν η δομή της οικογένειας σαν η κύρια μορφή στήριξης, ενώ η μεσολάβηση της αναπαραγωγής των εργατ(ρι)ών απαγκιστρώθηκε που το κράτος, αφού έννοιες όπως η φροντίδα τζιαι η υγεία περνούν στον κόσμο της ατομικής ευθύνης.[1] Φυσικά, τούτη η δυσμενής οικονομική πραγματικότητα έμεινε εσκεμμένα σχεδόν αόρατη στα ΜΜΕ, τα οποία όπως προαναφέραμε, ασχολούνταν μόνο με τη δημιουργία τρομοκρατίας μέσω ακατάπαυστων αναφορών για περιστατικά ανυπακοής τζιαι με μια ψυχωτική εμμονή για τον αριθμό νέων κρουσμάτων με τη μορφή καθημερινού δελτίου καιρού.
Όπως είπαμε τζιαι πιο πάνω, η κυβέρνηση έδωκε πολλή σημασία στο επικοινωνιακό παιχνίδι γύρω που την «έγκαιρη και αποτελεσματική» κρατική πολιτική. Τούτος ο παράγοντας εξηγά ως ένα σημείο, γιατί η αντίδραση της κοινοβουλευτικής αριστεράς ήταν να κάμνει με το ζόρι μια πολλά χλιαρή κριτική σε μια κυβέρνηση που εδιαχειρίστηκε την πανδημία με όρους επίθεσης ενάντια στην εργατική τάξη, αλλά τζιαι την τραγική έλλειψη δράσεων αλληλεγγύης. Να μεν ξεχνάμε ότι είδαμε ακόμα τζιαι διάφορα μέρη προοδευτικών πολιτικών κύκλων να απαιτούν που την κυβέρνηση πιο ψηλά προστίματα τζιαι πιο αυστηρά μέτρα «καταπολέμησης» του ιού. Ως μέρος της κριτικής ανάλυσης των πολιτικών αγώνων εν καιρώ πανδημίας τζιαι του πώς την εβιώσαμε εμείς, εν σημαντικό να αναφερτούν θκυο πρωτοβουλίες στις οποίες κάποιες/οι που μας εσυμμετείχαν. Οι πρωτοβουλίες τούτες εγεννηθήκαν αμφότερες μέσα στο κλίμα ατομικής τζιαι συλλογικής αμηχανίας που μας εδιακατείχε μέσα στο lockdown, όπου είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση τόσο σε επίπεδο πολιτικών γεγονότων όσο τζιαι σε επίπεδο πολιτικών εργαλείων που εμπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε, όπως περιγράψαμε τζιαι παραπάνω.
Η πρώτη πρωτοβουλία ήταν η δημιουργία της σελίδας «Κοινωνική Αλληλεγγύη Covid-19» στο Facebook, που είσσιε ως στόχο την προώθηση ριζοσπαστικών (κυρίως) πολιτικών για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Με αιτήματα όπως δωρεάν περίθαλψη τζιαι εξέταση covid-19 για ούλλες, ακύρωση πληρωμών ενοικίου τζιαι αναστολή δόσεων τζιαι επιτοκίων, η ομάδα διαχείρισης της σελίδας επιδίωξε σε πρώτο βαθμό να επηρεάσει τον δημόσιο λόγο. Εδημιουργήθηκε επίσης διαδικτυακή σελίδα συλλογής υπογραφών υποστήριξης των αιτημάτων, όπως τζιαι σύνταξη πρότυπου γράμματος προς ιδιοκτήτες κατοικιών για να μπορούν οι ενοικιαστές να ζητήσουν πιο εύκολα μείωση ή αναστολή πληρωμής των ενοικίων τους.
Τούτη η πρώτη αμήχανη απόπειρα αντίδρασης στη lockdown-περίοδο απέτυχε. Η έστω διαδικτυακή απήχηση ήταν ελάχιστη, καθώς εν εκφράστηκε μαζική στήριξη για τα αιτήματα ή τον τρόπο ανάλυσης που επροωθούσε η σελίδα. Μπορούμε να σκεφτούμε διάφορους λόγους που εξηγούν τούτη την αποτυχία. Καταρχάς, ήταν μια απόπειρα που εν εξεκίνησε οργανωμένα που μια προϋπάρχουσα ομάδα, άρα εν επροϋπήρχαν οι βασικές δομές επικοινωνίας. Τα γεγονότα αλλάσσαν ραγδαία, η συνεννόηση όμως ήταν σποραδική τζιαι, αναγκαστικά, αποκλειστικά διαδικτυακή, ενώ έλειπε ο συντονισμός με άλλες πρωτοβουλίες στο νησί. Η σελίδα αποπειράθηκε να μιλήσει με ένα λαϊκίστικο ύφος ούτως ώστε να κερδίσει μαζικότητα. Στην τελική όμως εν εκατάφερε να μιλήσει στην ντόπια εργατική τάξη, ενώ τζιαι τα ίδια τα άτομα που εβουρούσαν το εγχείρημα ήταν διστακτικά ως προς την προπαγάνδισή του. Κάποια που τα αιτήματα εφάνηκε πως μπορεί να εφκάλλαν νοήμα σε άλλους τόπους αλλά όι στην κυπριακή πραγματικότητα. Πιο τρανταχτό παράδειγμα, το αίτημα ακύρωσης ενοικίων. Στην Κύπρο, σε πολλές περιπτώσεις οι ιδιοκτήτες των σπιθκιών/διαμερισμάτων ένεν επενδυτικές εταιρείες που τες οποίες εννά μπορούσε κάποιος άνετα να απαιτήσει αποκοπή κερδών μέσω άρνησης πληρωμών, αλλά οικογένειες τζιαι μικροϊδιοκτήτες. Υπάρχει μια ευρεία ταύτιση με την έννοια της ιδιοκτησίας, αφού ο θεσμός εν διάχυτος κοινωνικά τζιαι, όσον αφορά στους ντόπιους, σχετικά διαταξικό φαινόμενο. Οι ιδιοκτήτες ένεν αντιληπτοί ως παρασιτικό κεφάλαιο, αλλά ως ο θείος, η γιαγιά, η οικογενειακή κληρονομιά. Ο θεσμός της ιδιοκτησίας τζιαι η χωρική τζιαι πολιτισμική του έκφραση εν πολλά σημαντικό κομμάτι της προσοδικής σχέσης της κοινωνίας με το κράτος που μεσολαβεί τζιαι διευκολύνει, ιστορικά, τη μικροϊδιοκτησία. Επίσης, ακόμα τζιαι αριστερές ομάδες ή κόμματα υπερασπίζουνται σε μεγάλο βαθμό την ιδιοκτησία με αρκετά συντηρητικούς όρους, οπότε η προσπάθεια λαϊκίστικης απεύθυνσης, σε συνδυασμό με την ανίερη αμφισβήτηση της θρησκείας των ιδιοκτητών, έπεσε στο κενό. Τούτο εξηγεί τζιόλας την αποτυχία της συλλογής υπογραφών με το σχετικό αίτημα.
Η δεύτερη πρωτοβουλία ήταν η εβδομαδιαία συλλογή τζιαι διανομή τροφίμων τζιαι ειδών πρώτης ανάγκης στον κοινωνικό χώρο Kaymakkin στο Καϊμακλί. Το εγχείρημα ελειτουργούσε ως εξής: εγίνετουν κάλεσμα για συλλογή τζιαι διανομή αγαθών μια φορά την εβδομάδα. Την ημέρα τζιείνη έρκετουν κόσμος για να φέρει αλλά τζιαι κόσμος για να πιάσει. Η ανταπόκριση ήταν εντυπωσιακή: πάρα πολλής κόσμος ήθελε να προσφέρει τζιαι έφερνε ό,τι εμπορούσε. Παράλληλα, η ζήτηση ήταν επίσης πολλά μεγάλη, που εφανέρωνε τζιαι την άσσιημη κατάσταση στην οποία εβρεθήκαν κομμάθκια της εργατικής τάξης, ιδιαίτερα μετανάστριες χωρίς την οικογενειακή στήριξη στην οποία μπορούν να βασιστούν οι ντόπιοι, κατά τη χρονική περίοδο του lockdown.
Συγκρίνοντας τις θκυο πρωτοβουλίες, μπορούμε να συμπεράνουμε πως ένα καθαρά πρακτικό εγχείρημα υλικής αλληλοβοήθειας, με ξεκάθαρα όρια ως μια που τα κάτω εναλλακτική στη φιλανθρωπία, είσσιε πολλά μεγαλύτερη επιτυχία που μια πολιτική διαδικτυακή καμπάνια. Η διανομή τροφίμων εκατάφερε να απευθυνθεί ακριβώς στις υλικές ανάγκες ενός μέρους της (μεταναστευτικής, κυρίως) εργατικής τάξης, την ώρα που η προώθηση πιο ριζοσπαστικών πολιτικών αιτημάτων απέτυχε να έσσιει μια τέθκοια απεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση, μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο καταστολής, τρομοκρατίας τζιαι αναδιοργάνωσης των ζωών μας, οι κινηματικές πρωτοβουλίες που ελάβαν χώρο κατά τη διάρκεια του lockdown στην Κύπρο ήταν ελάχιστες τζιαι σποραδικές. Οι κινηματικές αδυναμίες εν ήταν βέβαια αποκλειστικά αδυναμία του ντόπιου κινήματος αλλά ήταν αποτέλεσμα τόσο της αμηχανίας τζιαι αβεβαιότητας των ημερών, όσο τζιαι της αδυναμίας του παγκόσμιου ριζοσπαστικού κινήματος να ανταπεξέλθει άμεσα στις νέες συνθήκες που ήβρεν απέναντί του.
7. Κοινοί αγώνες ντόπιων-μεταναστριών
Όσον εθωρούσαμεν μέσα που τα σπίθκια μας τις κινητοποιήσεις των μεταναστών κατά τη διάρκεια της καραντίνας αλλά τζιαι τη σκλήρυνση των αντι-μεταναστευτικών πολιτικών (περιπολίες στην πράσινη γραμμή, πρώτο push back, επιχειρήσεις σκούπα) εξεκίνησε μια συζήτηση στο εσωτερικό μας για το πώς μπορούμε να δείξουμε την αλληλεγγύη μας τζιαι την έμπρακτη στήριξή μας στους αγώνες που εδιούσαν. Ήμασταν μουθκιασμένοι. Η κατάσταση με τον κορονοϊό τζιαι τα μέτρα που επαρθήκαν επεριορίζαν τη δράση τζιαι εσαντανώναν τη σκέψη μας. Έπρεπε να σκεφτούμε πώς να δράσουμε με τούντα πρωτόγνωρα δεδομένα που είχαμε. Παρ’ όλα αυτά, παρακολουθώντας την κατάσταση στην Πουρνάρα τζιαι συζητώντας αναμεταξύ μας εσυνειδητοποιήσαμε πόσο αποφασισμένοι ήμασταν για το ότι έπρεπε να γίνει κάτι, μια δράση που να ταράξει τα νερά, μια αντίδραση που να δείχνει πως η κατάσταση τούτη έννεν ανεκτή. Εθέλαμε να δράσουμε άμεσα, κάτι που οι συνθήκες το lockdown εν μας επέτρεπαν. Μετά που πολύωρη συζήτηση επάρθηκε η απόφαση για την πρώτη παρέμβαση στην Πουρνάρα στις 24/5, τρεις μέρες μετά το τέλος του lockdown. Λόγω της δεδομένης κατάστασης, η παρέμβαση έγινεν στόμα με στόμα, αφού οι συγκεντρώσεις τζιαι οι δημόσιες εκδηλώσεις ήταν ακόμα απαγορευμένες αλλά τζιαι για να μειώσουμε την πιθανότητα να μας περιμένει μεγάλος αριθμός μπάτσων ή ακόμα να μας κλείσουν τον δρόμο προς το κέντρο κράτησης. Η παρέμβαση ήταν πολλά επιτυχημένη με συμμετοχή 80 περίπου ατόμων. Οι μετανάστες υποδεχτήκαν μας με ενθουσιασμό, ενώσαν τις φωνές τους μαζί μας τζιαι παράλληλα εμιλήσαν μας για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης τους ως έγκλειστες στο κέντρο κράτησης.
Η μιτσιά στόμα-με-στόμα παρέμβαση είσσιε σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο. Ρεπορτάζ εφημερίδων, δηλώσεις Νουρή για λεγόμενους αντιεξουσιαστές «antifa Λευkosa», πολιτική υπεράσπιση που συντρόφισσες τζιαι θετικά προσκείμενες αναλύσεις σε ΜΜΕ περιγράφουν το τι ακολούθησε της παρέμβασης. Άρχισε λοιπόν να δημιουργείται πολιτική πόλωση, με τον λόγο υπέρ των μεταναστών να βρίσκεται στο προσκήνιο τζιαι να επικρατεί στη δημόσια σφαίρα. Δυστυχώς για το κράτος τζιαι τους καλοθελητές του, το βλέμμα του κόσμου εν εστράφηκε ούτε στους ακροαριστερούς, ούτε στα «φαινόμενα αναρχίας» στην Κύπρο. Το βλέμμα εστράφηκε στην πραγματικότητα που εβιώναν οι κρατούμενοι στην Πουρνάρα. Οι άθλιες δηλώσεις του Νουρή τζιαι κάποια χυδαία ρεπορτάζ ελειτουργήσαν τελικά υπέρ μας, αφού εφανερώσαν το προσωπείο του ντόπιου κρατικού (τζιαι μη) ρατσισμού τζιαι φασισμού. Η τοπική συγκυρία ήρτεν τζι’ έδεσεν με το παγκόσμιο κύμα οργής που ακολούθησε τη δολοφονία του Floyd, τη σταγόνα που εξεσσιείλισε το ποτήρι όσον αφορά τον συστημικό ρατσισμό στις ΗΠΑ – γεγονός που είσσιεν ως αποτέλεσμα κινητοποιήσεις στήριξης του BlackLivesMatter σε πάνω που 150 πόλεις διεθνώς. Μια που τζιείνες ήταν τζιαι η εκδήλωση στη Λευκωσία στις 10 Ιούλη με πρωτοβουλία μαθητών.
Εθεωρήσαμε πολλά σημαντικό σε τούντο κλίμα το οποίο εχτίζετουν, να συνεχιστούν οι δράσεις. Επόμενη κίνηση λοιπόν η συνδιοργάνωση αντιρατσιστικής πορείας, με συντροφικές ομάδες που διάφορες πόλεις, στο κέντρο της Λευκωσίας στις 31/5. Την μέρα της πορείας αλλά τζιαι τις μέρες πριν, εδιακατείχε μας τεράστια αγωνία σε σχέση με το πόση συμμετοχή κόσμου εννά είσσιε αλλά τζιαι το πώς εννά οργανώνετουν η πορεία σε σχέση με τα μέτρα τζιαι τον πανικό λόγω covid. Ο παγκόσμιος κοινωνικός αναβρασμός τζιαι το έντονο κλίμα μετά που θκυο μήνες καραντίνας, αλλά τζιαι οι στείρες προσπάθειες να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα με αφορμή την ψώρα, εβάλαν το σσιερούιν τους στην επιτυχία της πορείας, η οποία προς μεγάλη μας έκπληξη τζιαι χαρά, εξεπέρασε κάθε μας προσδοκία. Παρόλες τις απειλές των μπάτσων για προστίματα τζιαι κυρώσεις σε όποιον επαρέμενε στον χώρο της προσυγκέντρωσης τζιαι εσυμμετείχε στην πορεία, σχεδόν κανένας εν εγκατέλειψε τον χώρο. Τούτο, φυσικά, εν εστάθηκεν εμπόδιο στη στοχοποίηση ατόμων που τους μπάτσους (με πολιτικά ρούχα) τζιαι το γράψιμο προστίμων σε κάποιους μετά το τέλος της πορείας, όταν ο κόσμος εδιαλύετουν. Τα προστίματα τούτα ήταν τα πρώτα που εδωθήκαν για συμμετοχή σε πολιτική εκδήλωση μετά το lockdown τζιαι πρέπει οπωσδήποτε να αναγνωστούν μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της αυταρχικότητας του κράτους αλλά τζιαι στο συγκεκριμένο πλαίσιο απόπειρας ποινικοποίησης των διαδηλώσεων.[2] Η πρώτη πορεία μετά το lockdown υπήρξε η μεγαλύτερη πορεία που εδιοργανώθηκεν που τον αντιεξουσιαστικό χώρο τα τελευταία τουλάχιστον 10 χρόνια. Η αποφασιστικότητα του κόσμου που ήρτε, η οργή που έδειξε, τόσο προς τες μεταναστευτικές πολιτικές, όσο τζιαι γενικότερα προς την εντεινόμενη αυταρχικότητα του κράτους, αλλά τζιαι η ξεκάθαρη αλληλέγγυα στάση στους μετανάστες, ήταν καταλυτικά για την ανατίμηση της συλλογικής μας δυναμικής αλλά τζιαι για την ψυχολογική μας ενδυνάμωση για συνέχεια των αγώνων.
Η δυναμική που εδημιουργήθηκε εκράτησε για λλίο ακόμα με τη μεγάλη αντιρατσιστική πορεία στη Λεμεσό, στα μέσα του Ιούνη τζαι τη μετέπειτα επιστροφή στην Πουρνάρα, με μια δεύτερη παρέμβαση. Η πορεία στη Λεμεσό εσύνδεσε τον αγώνα εναντια στα κέντρα κράτησης με την έξαρση ρατσισμού στο νησί, αλλά τζιαι με τις τότε δηλώσεις του αντιδημάρχου Λεμεσού Σύκα.[3] Η τελευταία παρέμβαση στην Πουρνάρα, αν τζιαι μικρότερη αριθμητικά, ήταν εξίσου σημαντική με τις προηγούμενες, εφόσον εν είσσιεν αλλάξει τίποτε ουσιαστικά ακόμα. Να σημειωθεί ότι η παρουσία διαφορετικού κόσμου στην εν λόγω πορεία ήταν ενθαρρυντική, γιατί έδειξε το εύρος που είσσιεν πιάει το κίνημα τον τελευταίο τζιαιρό. Βέβαια, το γεγονός ότι εν εκρατήσαμε μια σταθερότητα κόσμου τζιαι μια συνέχεια εδημιούργησε τζιαι προβληματισμούς. Σημειώννουμε επίσης πως παρόλο που οι μπάτσοι εμοιράσαν κάποιες απειλές στην αρχή της συγκέντρωσης, εν εμοιράσαν ούτε ένα πρόστιμο, κάτι που δείχνει πως οι κανόνες έννεν τζιαι τόσο απόλυτοι.
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΣ που ακολούθησε στα μέσα του Ιούνη για επιστροφή του κέντρου στην κανονική του λειτουργία, εν μας εκαθησύχασε. Εξέραμεν ότι παρά τη νίκη που επετύχαμε συλλογικά με το άνοιγμα της Πουρνάρας, οι αγώνες μας εν εσταματούσαν δαμέ. Τζαι οι αγώνες που ήδη εγίναν παρά την επιτυχία τους είχαν τζιαι κάποιες προβληματικές, πολλές που τις οποίες εν επερνούσαν ακριβώς που τα σσιέρκα μας. Μια που τούτες ήταν η μειωμένη συμμετοχή μεταναστών στις δράσεις μας λόγω του ρίσκου σύλληψης ή απέλασής τους. Δυστυχώς τα εμπόδια που βρίσκουμε στο να συναντηθούν οι αγώνες μας με τους δικούς τους έννεν πάντα αποκλειστικά φταίξιμο της καταστολής του κράτους. Τα βιώματα τζιαι τα κοινωνικοπολιτισμικά χαρακτηριστικά τα οποία αποκτήσαμε μεγαλώνοντας, όπως όμως τζιαι η γλώσσα έκφρασης, δημιουργούν κενά που πρέπει να μάθουμε να γεφυρώνουμε. Κενά, που όσο τζιαι να αψηφούμε αναγνωρίζοντας πως εν μας διαχωρίζουν ουσιαστικά με τις μετανάστριες, ούτε ως προς την ανθρώπινη ιδιότητα, αλλά ούτε ως προς την ταξική μας θέση, εν παύουν να υπάρχουν. Χωρίς να εξαλείψουμε τες διαφορές μας λοιπόν, ας δούμε πως συνεχίζουμε, πως χτίζουμε σχέσεις καθημερινές τζιαι πως μπορούμε να ζυμωθούμε μαζί τους, δημιουργώντας κοινές αντιστάσεις. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να κατανοήσουμε τους τρόπους οργάνωσης τζιαι δράσης τους, εν μέσω της επαφής μαζί τους. Επαφής που είδαμε πως έσσιει την προοπτική να χτιστεί οργανικά μέσω αράγματος σε πλατείες, της δημιουργίας ενός κοινού εδάφους στους χώρους εργασίας τζιαι μέσω πρωτοβουλιών όπως το χιπχοπ λαηβ στην αγορά [4] στο οποίο η κουλτούρα του χιπχοπ που εμοιραζούμασταν υπερέβηκε για λλίο τις διαφορές μας.
8. Τζιαι τωρά τι;
Οι αγώνες που επεριγράψαμε εκλείσαν τον κύκλο τους. Πιστεύκουμε εν πολλά σημαντικό να δούμε τι μπορούμε να μάθουμε που τες διαδρομές που εχαράξαν, έτσι ώστε τούτη η εμπειρία να μας βοηθήσει στους αγώνες που τρέχουν τωρά τζιαι σε όσους έρκουνται. Σε γενικές γραμμές, τζιαι όπως συζητούμε πιο πάνω, η εμπειρία τούτων των αγώνων ελειτούργησε σαν ένας φακός για να καταλάβουμε λλίο καλλύττερα τη συγκυρία στην οποία βρισκούμαστε. Παράλληλα, έχουν πολλά να μας πουν για το ίδιο το κίνημα, τη θέση του στην κοινωνία, τες δομές τζιαι τες σχέσεις στο εσωτερικό του. Τούτο το κείμενο έδωκεν μας την ευκαιρία να γίνουν τούτες οι συζητήσεις συλλογικά τζιαι να γραφτούν κάτω, να επικοινωνηθούν προς τα έξω τζιαι επιλέγουμε να το κλείσουμε με τα συμπεράσματα τζιαι τες υποθέσεις που εκάμαμε ως συνέλευση, με το βλέμμα στους αγώνες του μέλλοντος.
Ο αντιεξουσιαστικός χώρος της Κύπρου εν μικρός, τζιαι πολλές φορές οι δράσεις τζιαι ο λόγος του εν έχουν ιδιαίτερη απήχηση. Τούτο πολλές φορές δημιουργεί μιαν αίσθηση ματαιότητας, που πάνω κάτω μεταφράζει την απουσία πολλών ή νέων ατόμων στες διαδικασίες του χώρου ως πολιτική αποτυχία μας. Αναμφίβολα οι αριθμοί παίζουν ρόλο στες δράσεις τζιαι τες δυνατότητές μας, όμως η λογική των «ψήφων» ή των «μελών» του χώρου εν προβληματική λόγω της αδυναμίας της να εξηγήσει τα αποτελέσματα της δραστηριότητάς μας, πέρα που ένα αόριστο «εν μια τρύπα στο νερό». Τούτη η λογική, στην οποία καταλήγουμε τζιαι εμείς πολλές φορές, δυσκολεύκεται να δει με ποιους τρόπους επηρεάζουμε την κοινωνική κίνηση, τη δημόσια συζήτηση τζιαι την κρατική πολιτική. Οι θκυο μεγάλες αντιρατσιστικές διαδηλώσεις βέβαια επιβεβαιώσαν, τζιαι στο επίπεδο των αριθμών, ότι τελικά μπορεί να έχουμε παραπάνω επιρροή απ’ ότι νομίζουμε, απλά με διαφορετικούς τρόπους. Στην ουσία εφανερώσαν πως η χρόνια ενασχόληση (όι μόνο δική μας, εννοείται) με το μεταναστευτικό, οι καμπάνιες αλληλεγγύης σε μετανάστες τζιαι μετανάστριες τζιαι η σύνδεση του μεταναστευτικού με άλλα ζητήματα επηρεάσαν πολλούς τζιαι πολλές έξω που το εσωτερικό τζιαι τη στενή περιφέρεια του αντιεξουσιαστικού χώρου. Εν σημαντικό να αντιληφθούμε ότι ο κόσμος που εκατέβηκε στες πορείες πολλά πιθανόν να μεν συμφωνεί με ούλλα όσα λαλούμε, αλλά ήβρεν ένα κοινό έδαφος με τη στάση τζιαι την πρωτοβουλία μας. Η ειλικρίνεια τζιαι το πάθος που εβάλαμε κάτω για τον αγώνα της Πουρνάρας αγκαλιάστηκε πολλά παραπάνω που την πιο λαϊκίστικη, σοβαρή απόπειρα για κοινωνική αλληλεγγύη εν μέσω lockdown. Ξεφεύγοντας που μια στείρα λογική αντιφασιστικού member-club, πρέπει να δούμε πως χτίζουμε σχέσεις με τζιαινούρκο κόσμο, πως χτίζουμε μια κοινότητα τζιαι ένα κίνημα. Πρέπει να εύρουμε τρόπους οι εμπειρίες τζιαι οι γνώσεις μας να επιτρέπουν τζιαι σε άλλες να δρουν μαζί μας, αντί να μας διαχωρίζουν ως ειδικούς του αντιφασισμού. Τα άτομα τζιαι οι παρέες που ήρταν στες πορείες ένεν απλά «δικοί μας», εν σάρκα που την πολιτική σάρκα μας, εν το κυπριακό αντιφασιστικό κίνημα με ή χωρίς εμάς.
Με το τέλος του αγώνα για την Πουρνάρα υπήρχε, ομολογουμένως, μια κούραση ανάμεσά μας. Ο αγώνας των κρατούμενων είσσιεν νικήσει, τζιαι μετά τη δεύτερη παρέμβαση στο κέντρο κράτησης η ένταση, η συχνότητα των δράσεων εμειώθηκε σημαντικά. Πολλές φορές νιώθουμε ότι τα ζητήματα βουρούν τζιαι εν τα προλαβαίνουμε, ότι έχουμε κινηματικά καθήκοντα που πρέπει να εκπληρώσουμε πάση θυσία, άσχετα αν λιώνουμε που δουλειά τζιαι ρουτίνα. Τούτο, σε συνάρτηση με τες ελλείψεις άμεσων, χειροπιαστών αποτελεσμάτων που τες δράσεις σε πολλές περιπτώσεις, όπως αναφέραμε, οδηγά σε απογοήτευση, κούραση τζιαι εν τέλει δυσφορία με το κίνημα. Οι παρακαταθήκες του mainstream ακτιβισμού εν μας αφήνουν ανεπηρέαστους, αφού σε γενικές γραμμές αναπαράγεται μια κατάσταση όπου βουράς για το κίνημα στα 20s σου, στα 30s ξεκινάς τζιαι κουράζεσαι τζιαι ως τα 40 σου εν σώννεις άλλο. Εν σημαντικό να δώκουμε στην κοινωνική αναπαραγωγή του χώρου τη σημασία που της αξίζει. Να επανανοηματοδοτήσουμε ρόλους τζιαι σχέσεις ανάλογα. Παράλληλα, υπάρχει μια ανάγκη να συλλογικοποιήσουμε τους μηχανισμούς άμυνας απέναντι σε τούτην ούλλην τη μαυρίλα που κάποτε φαίνεται να μας καταπίνει ολοκληρωτικά. Η φροντίδα τζιαι οι συντροφικές σχέσεις εν πολλά σημαντικές στο να μπορούμε να είμαστε ενεργές σε βάθος χρόνου. Το στερεότυπο του αντιφασίστα ως σκληρού, μυώδη άντρα πέρα που αναχρονιστικό, εν αναγνωρίζει ούλλη την κρυφή δουλειά τζιαι συναισθηματική επεξεργασία που επιτρέπει στο κίνημα να συνεχίζει να υπάρχει. Τούτος ο κόπος της φροντίδας, που βαραίνει δυσανάλογα γυναίκες συντρόφισσες, πρέπει να διαχυθεί μέσα στο σύνολο των σχέσεων τζιαι δομών που οικοδομούμε. Επίσης εν σημαντικό να αντιληφθούμε τζιαι ότι τα πολλά διάφορα, καφενέδες τζιαι εκδηλώσεις, που γενικά είχαν χαρακτήρα διασκέδασης, επαίξαν τον ρόλο τους ως μορφές συλλογικής φροντίδας τζιαι ξεσκάσματος. Το να περνούμε καλά ένεν κακό τζιαι εν προβληματικό να μπαίνει σε αντιδιαστολή με την πιο σοβαρή, υποτίθεται, πολιτική δράση. Μπορούμε μάλιστα να αναρωτηθούμε αν υπάρχουν τρόποι να συνδέσουμε τα θκυο. Να σκεφτούμε τρόπους να δημιουργηθούν σημεία αναφοράς, χώροι τζιαι σχέσεις, στο μεταίχμιο της επιθυμίας τζιαι της πολιτικής.
Πιστεύκουμε ότι οι αγώνες για την Πουρνάρα ήταν πολλά σημαντικοί, σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο αυταρχισμού τζιαι παγκόσμιας αντιδραστικότητας. Πέρα που το ότι εκαταφέραν, για μια στιγμή τζιαι για ένα συγκεκριμένο ζήτημα, να κόψουν τη φόρα του αυταρχικού κράτους τζιαι του πολέμου, που τούτο διεξάγει ενάντια στους μετανάστες τζιαι την εργατική τάξη, εδώκαν κουράγιο τζιαι νέα πνοή στο ανταγωνιστικό κίνημα. Συνεχίζουμε, κρατώντας τες νίκες τζιαι τες ήττες μας, τζιαι τα μαθήματα που μας εδώκαν. Συνεχίζουμε, αναγνωρίζοντας τη σημασία του ψυχισμού τζιαι της επίδρασης του πολιτικού τζιαι κοινωνικού συναισθήματος στες δυνατότητές μας. Συνεχίζουμε, ψάχνοντας νέους τρόπους να επικοινωνούμε, ως χώρος, τζιαι προς τα μέσα τζιαι προς τα έξω. Συνεχίζουμε, χτίζοντας σχέσεις τζιαι δομές, χτίζοντας ένα οργανωμένο τζιαι μαχητικό αντιφασιστικό κίνημα. Συνεχίζουμε, κρατώντας την υπενθύμιση που τους πρώτους αγώνες εν μέσω πανδημίας, ότι έχουμε τη συλλογική δυνατότητα να παρέμβουμε τζιαι να επηρεάσουμε τζιαι συνειδήσεις τζιαι πολιτικές. Τα όρια που θέτει το κράτος που παρουσιάζει τον εαυτό του σαν παντοδύναμο, ραγίζουν χάρη σε στρατηγικές κινήσεις στους κατάλληλους χώρους τζιαι χρόνους. Τούτα τα όρια ένεν απόλυτα, λοιπόν, ούτε τζιαι η πραγματικότητα που τα συνθέτει, ούτε τζιαι τα συναισθήματα που τούτα παράγουν. Εν στο σσιέρι μας να μεν κυριαρχήσει ο φόβος.
[1] antifa λευκosa, 2020. Η Πανδημία, η Καραντίνα & Εμείς (μπροσούρα). Μπορεί να βρεθεί στο antifanicosia.espivblogs.net
[2] Λλίους μήνες μετά, συγκεκριμένα τον Αύγουστο, η αστυνομία ανακοίνωσε νέα μέτρα για τη διεξαγωγή διαδηλώσεων. Μεταξύ άλλων, απαγορεύεται πλέον ο διαμοιρασμός φυλλαδίων τζιαι πρέπει να ορίζεται διοργανωτής πορείας που οφείλει να διά αναφορά στους μπάτσους. Ολόκληρο το άρθρο: «Πολίτης», Τα πέντε μέτρα που θα πρέπει να τηρούν οι πολίτες στις διαδηλώσεις, 31/08/2020
[3] Sigmalive, Σάλος απ’ την ανάρτηση Σύκα «είμαι ρατσιστής» – Τι λέει ο ίδιος, 04/06/2020
[4] DIY Hiphop & Open Mic που εκαλέστηκε στόμα με στόμα στες 17.07.20, antifanicosia.espivblogs.net/archives/807